Grecja tak czy inaczej nie spłaci swojego długu. Obecne wybory prezydenta nie są żadnym wielkim wstrząsem, lecz próbą sił. Próbą sił wewnątrz Grecji pomiędzy tymi z Greków, którzy polepszającą się sytuację uważają za powód do odwrócenia części reform oraz rządem, który chce je kontynuować. Próbą sił pomiędzy UE finansującą Grecję a tymi z Greków, którzy chcą wynegocjować więcej niż UE chce im dać.
Postrzeganie sytuacji gospodarczej w Grecji poprawia się. Indeks ogólnej koniunktury po raz pierwszy od 2008 przekroczył poziom 100 czyli zarówno konsumenci jak i biznes oczekują poprawy sytuacji:
Źródło: IOBE
Poprawione nastroje mają swoje podstawy faktyczne. Zaczyna spadać bezrobocie:
Źródło: Elstat
Dzięki wzrostowi eksportu usług Grecja odnotowuje nadwyżkę w handlu zagranicznym:
Źródło: Bank Centralny Grecji
Ale jest kilka problemów. Drobniejszym z nich są banki greckie, które cały czas są wypłacalne jednie dzięki wsparciu banków centralnych Grecji oraz UE:
Źródło: Bank Centralny Grecji
Pomoc banków centralnych uratowała greckie banki przed zamknięciem, ale cały czas nie doprowadziła do ich naprawy. Choć sytuacja się poprawiła to Grecy cały czas boją się trzymać pieniądze w swoich bankach, więc banki te nie mogą finansować akcji kredytowej z depozytów:
Źródło: Bank Centralny Grecji
Poważniejszym problemem jest dług państwa greckiego, który jest nie do spłacenia. Poniżej widzisz dane faktyczne (niebieska linia) oraz moją prognozę opartą o optymistyczne oficjalne założenia co do wzrostu gospodarczego (czerwona linia):
Źródło: obliczenia własne na podstawie Eurostat i innych, opisane w załączonym pliku
Nawet gdyby było możliwe jak chcą czynniki oficjalne ustabilizowanie długu publicznego na poziomie blisko 180% PKB to spłacanie takiego długu do poziomu uznawanego za rozsądny (np. 60 do 80% PKB) nie jest możliwe.
Próba spłaty oznacza bowiem, że przy optymistycznym założeniu wzrostu od przyszłego roku w tempie 3-5% rocznie to i tak przez następnych 50-75 lat cały wzrost będzie przeznaczony na spłatę długu. Założenie nierealne! Tym bardziej, że w obliczu poprawy sytuacji gospodarczej Grecy już oczekują spowolnienia lub wręcz odwrócenia części reform, co widać w rosnącej popularności lewicowej partii Syriza.
Zamiast czekać na dalszy wzrost popularności lewicowej opozycji premier Samaras zarządził wybory na prezydenta. W Grecji prezydenta wybiera parlament. Ma na to trzy tury. Jeśli w tych trzech turach nie zostanie wybrany nowy prezydent to konieczne będą nowe wybory parlamentarne.
Dziś (środa 17 grudnia) niepowodzeniem zakończyła się pierwsza próba wybrania prezydenta. By wygrać rząd w 300 osobowym parlamencie potrzebuje uzyskać 180 głosów dla swojego kandydata. Koalicja rządowa ma 155 głosów. Jeśli w kolejnych dwóch turach nie pozyska głosów niezależnych posłów to konieczne będą nowe wybory parlamentarne na przełomie stycznia i lutego 2015.
Premier Samaras ma nadzieję, że przestraszy posłów utratą posad w parlamencie, a wyborców chaosem, który rzekomo będzie miał miejsce gdy do głosu dojdzie lewica. Prawda jest bardziej skomplikowana Samaras zanim został premierem w 2012 sam był przeciwnikiem reform. Teraz też realizuje je opornie wyłącznie pod naciskiem UE i IMF.
Bez względu, kto w Grecji dojdzie do władzy dług Grecji i tak zostanie w części umorzony. Czy stanie się to w sposób mniej konfrontacyjny, czy bardziej jest bez znaczenia. UE może sobie pozwolić na umorzenie części greckich długów, bo przez ostatnie kilka lat zdjęto je z bilansów prywatnych głównie niemieckich i francuskich banków i przerzucono do sektora publicznego UE. Grecy przez wieki osmańskiej kolonializacji przywykli udawać, że wykonują rozkazy i zalecenia obcej zewnętrznej władzy. Dopóki sami nie zechcą poprawić swej gospodarki, a na razie nie chcą będą opornie udawać reformy, a dług będzie rósł. Aż któregoś dnia albo Grecy sami odmówią spłaty, albo UE sama im umorzy część długu.
